Nietolerancje pokarmowe występują znacznie powszechniej niż się wydaje. Takie dolegliwości w większości przypadków nie stanowią co prawda realnego zagrożenia dla naszego zdrowia czy życia, ale na pewno znacznie utrudniają normalne funkcjonowanie. Ludzki organizm może nie tolerować wielu różnych składników zawartych w popularnych produktach spożywczych, przez co osoby cierpiące na tego typu schorzenia, muszą unikać szeregu potraw. Do najpopularniejszych nietolerancji pokarmowych należy nietolerancja laktozy, która dotyka znaczną część naszego społeczeństwa. Życie z nią jest niestety znacznie utrudnione. Laktoza to składnik mleka, a mleko z kolei jest obecne w bardzo wielu produktach spożywczych. Można oczywiście normalnie funkcjonować z taką chorobą, ale trzeba przy niej szczególnie uważać na swoją dietę.
Nietolerancja laktozy – podstawowe informacje
Laktoza to jeden z cukrów, który stanowi stały element mleka. Jej nietolerancja polega na niedoborach w organizmie laktazy, bardzo ważnego enzymu, który odpowiedzialny jest między innymi za trawienie laktozy. Skoro proces ten zostaje zaburzony i laktoza nie jest prawidłowo trawiona przez organizm, zaczyna odkładać się w jelicie grubym, gdzie dochodzi do jej fermentacji i rozwoju bakterii. Wywołuje to w organizmie reakcje alergiczne i inne nieprzyjemne objawy, takie jak wzdęcia i nudności.
Nietolerancja laktozy może wynikać z różnych przyczyn. Bardzo często jest ona uwarunkowana genetycznie – jeśli w twojej rodzinie ktoś cierpiał na takie uczulenie, to istnieje spora szansa, że pojawi się ono również u ciebie. Wówczas jest ona zauważalna już u dzieci, choć nie jest to reguła – czasami pojawia się dopiero w późniejszych latach. Niedobór laktazy może być wrodzony. Często dochodzi jednak do hipolaktazji dorosłych, czyli uczulenia pojawiającego się w późniejszym wieku i wynikającego nie z genetyki, a z innych dolegliwości.
Nabyty niedobór laktazy w większości przypadków nie wynika sam z siebie – jest efektem innych dolegliwości. Do najczęstszych jego przyczyn należą choroby, takie jak martwicze zapalenie jelita, choroba Leśniowskiego-Crohna, choroba Whipple’a, zespół krótkiego jelita, pasożyty przewodu pokarmowego, celiakia, infekcje wirusowe, choroba Duhringa, różnego rodzaju alergie pokarmowe oraz mukowiscydoza.
Niekorzystnie na poziom laktazy w organizmie wpływa też przyjmowanie niektórych leków, przede wszystkim antybiotyków i środków przeciwzapalnych. Wpływa na to również nieprawidłowa dieta i nadmiar niektórych używek, głównie alkoholu. Do takich dolegliwości prowadzi długotrwałe stosowanie diety bezmlecznej. Organizm przyzwyczaja się wówczas do braku laktozy w pożywieniu i zdolność do wytwarzania laktazy na odpowiednim poziomie zwyczajnie w nim zanika.
U niemowlaków czasami pojawia się tymczasowa nietolerancja laktozy, związana z niedostatecznym wykształceniem przez organizm mechanizmów służących do produkcji laktazy. Może ona trwać mniej więcej do 3-4 roku życia i mija samoistnie.
Objawy nietolerancji laktozy mogą być najróżniejsze i często łatwo pomylić je z innymi dolegliwościami żołądkowymi. Problem ten objawia się przede wszystkim nadmiernymi gazami, bólami brzucha, częstymi wymiotami i kolką. Objawy mogą mieć zróżnicowaną intensywność; zależy to zarówno od poziomu zaawansowania nietolerancji, jak i przyjętej do organizmu dawki laktozy.
Konkretną diagnozę może tu wystawić jedynie lekarz. Zazwyczaj odbywa się to na podstawie badania stolca lub dzięki wodorowemu testowi oddechowemu. Można wykonać też prostą próbę polegającą na dostarczeniu do organizmu określonej dawki laktozy i obserwowaniu jego reakcji.
Życie z nietolerancją laktozy
Nietolerancja laktozy bez wątpienia znacznie utrudnia normalne funkcjonowanie, ale w gruncie rzeczy można z nią żyć w pełni normalnie. Można ją leczyć, jeśli została ona nabyta. Jeśli jednak ktoś cierpi na nią od urodzenia, jedynym rozwiązaniem jest całkowite unikanie wszystkich produktów zawierających laktozę. Trzeba uważać na mleko i wszystkie jego produkty pochodne. Na szczęście jednak można obecnie znaleźć dla niego całe mnóstwo alternatyw, dzięki którym można cieszyć się smakiem mleka bez obaw o wywołanie reakcji alergicznych.
