W 2010 roku zachorowalność na raka jajnika wynosiła prawie 3600. Na liście najczęstszych przyczyn zgonów wśród kobiet nowotwór ten znajduje się na czwartym miejscu. Duża śmiertelność wynika przede wszystkim z późnego wykrywania choroby. Warto zatem dowiedzieć się, jak ograniczyć ryzyko zachorowania na raka jajnika oraz jak postępować, aby w przypadku choroby mieć duże szanse na powrót do zdrowia.
Czynniki ryzyka raka jajnika
Ryzyko zachorowania na raka jajnika wzrasta wraz z wiekiem. Chorobę diagnozuje się najczęściej u kobiet w wieku od 50 do 60 roku życia. Nie oznacza to jednak, że młodsze kobiety nie są narażone na ten nowotwór. Aż 15% chorych to kobiety, które nie przekroczyły 40 roku życia.
Istotnym czynnikiem ryzyka są obciążenia genetyczne. Jeżeli w rodzinie zdarzały się przypadki zachorowań na raka jajnika, prawdopodobieństwo wystąpienia choroby wzrasta. Na ten nowotwór w szczególny sposób narażone są nosicielki mutacji genów BRCA 1 i BRCA 2 oraz kobiety z zespołem Lyncha, czyli genetyczną chorobą zwiększającą skłonność do zachorowania na rozmaite nowotwory.
Wśród czynników ograniczających ryzyko zachorowania wymienia się stosowanie antykoncepcji hormonalnej, wycięcie macicy, ciążę i karmienie piersią oraz zamknięcie jajowodów. Profilaktyka raka jajnika polega na regularnych badaniach diagnostycznych, zwłaszcza wśród kobiet znajdujących się w grupie podwyższonego ryzyka. W przypadku wysokiego ryzyka zachorowania niektórzy specjaliści doradzają profilaktyczne usunięcie przydatków. Tego typu zabiegi wykonuje się jednak bardzo rzadko.
Rak jajnika – objawy
Objawy raka jajnika w pierwszym etapie choroby nie są zbyt charakterystyczne, co utrudnia szybką diagnozę. Większość pacjentek dostrzega najpierw dolegliwości ze strony układu pokarmowego, takie jak niestrawność czy zaparcia. Wiele kobiet zauważa tego typu objawy na rok przed rozpoznaniem raka. We wczesnym stadium choroby dochodzi do wykrycia guza w jajniku. Później pojawia się także płyn w jamie otrzewnej i opłucnej. Często dochodzi do powiększenia obwodu brzucha i pojawiają się trudności z oddawaniem moczu. O zaawansowanej chorobie mogą świadczyć także bóle brzucha i krwawienia z pochwy.
Rak jajnika – leczenie
Leczenie raka jajnika najczęściej polega na wycięciu macicy wraz z przydatkami, czyli jajowodami i jajnikami oraz z siecią większą i wyrostkiem robaczkowym. Jednocześnie dokonuje się biopsji węzłów biodrowo-zasłonowych oraz okołoaortalnych i pobrania płynu do badania cytologicznego. Uzupełnieniem leczenia chirurgicznego jest chemioterapia. W przypadku młodych kobiet planujących potomstwo, u których choroba została wykryta we wczesnym stadium, możliwe jest ograniczenie leczenia do wycięcia chorego jajnika wraz z jajowodem. Niekiedy wczesne wykrycie choroby pozwala także na uniknięcie chemioterapii. Jeżeli rak jajnika został zdiagnozowany późno, to leczenie rozpoczyna się od chemioterapii, a dopiero po wycofaniu się choroby wykonywana jest operacja. W przypadku nawrotu nowotworu stosuje się głównie chemioterapię, ale niekiedy konieczna jest także interwencja chirurgiczna.
Niestety, jednym sposobem na całkowite wyeliminowanie ryzyka zachorowania jest usunięcie jajników. Kobiety, które są szczególnie narażone na chorobę, ale nie chcą poddawać się takiemu zabiegowi, powinny regularnie wykonywać badania kontrolne, ponieważ objawy nowotworu pojawiają się bardzo późno.
