Pomidory są znane w Europie od XVI wieku, kiedy to przywieziono je z wypraw do Ameryki Południowej. Ich polska nazwa pochodzi od francuskiego określenia „pomme d’or”, które oznacza złote jabłko. Początkowo pomidory nie były lubiane, a nawet uznawane za trujące, jednak z czasem stały się tak popularne, że dzisiaj trudno sobie bez nich wyobrazić codzienną kuchnię. Pomidory warto jeść nie tylko ze względu na ich wspaniały smak, ale także z powodu ich wielu walorów prozdrowotnych.
Różne oblicza pomidora
Jeszcze 20 lat temu w polskich domach znano jedynie dwa, może trzy rodzaje pomidorów. Dzisiaj w sklepach i na targach dostępne są przeróżne ich odmiany, które mają różnorakie kształty, wielkość, a nawet kolor. Oprócz czerwonych pomidorów można kupić pomidory żółte, zielone, a nawet czarne. Trudno wymienić wszystkie odmiany pomidorów (jest ich około 500!), jednak warto znać ich najpopularniejsze rodzaje, które można spotkać w sklepach:
- pomidory średnioowocowe – najpopularniejsze o klasycznym kształcie i kolorze;
- pomidory wielkoowocowe – mają klasyczny kształt, jednak są dużych rozmiarów;
- pomidory żebrowane – mają pionowe wgłębienia;
- pomidory malinowe – są różowe i słodsze od pomidorów czerwonych;
- bawole serca – mają kształt gruszki i posiadają pionowe bruzdy;
- pomidorki koktajlowe – najmniejsze pomidory okrągłe lub podłużne, hodowane w różnych kolorach, ich popularną odmianą są pomidory cherry;
- pomidory rzymskie – są czerwone i mięsiste, a ze względu na swój podłużny kształt nazywane są śliwkowymi.
Dlaczego pomidory są zdrowe?
O tym, że warto jeść pomidory wiadomo od dawna, gdyż warzywa te posiadają mnóstwo witamin i mikroelementów m.in. witaminy C i E w dużej ilości, witaminę K, niacynę, kwas foliowy oraz witaminę B6. Jednak pomidory znane są najbardziej z tego, że jak żadne inne warzywo zawierają dużą ilość likopenu, który odpowiada za ich czerwony kolor i przy okazji jest świetnym przeciwutleniaczem o szerokim spektrum działania. Badania wykazały, że antyoksydacyjne właściwości likopenu przyczyniają się do zapobiegania wielu groźnym chorobom serca, nowotworom (szczególnie prostaty), a nawet depresji. Ponadto likopen odmładza i poprawia kondycję skóry. Aby maksymalnie czerpać z dobrodziejstw tego przeciwutleniacza, należy jeść pomidory przetworzone lub podgrzane i najlepiej z dodatkiem tłuszczu, gdyż wtedy likopen jest najlepiej przyswajalny. Pomidory zawierają także dużo potasu, który obniża ciśnienie krwi, wspomaga pracę serca i układu nerwowego, zapobiega bolesnym skurczom mięśni, pobudza wydzielanie insuliny i reguluje gospodarkę wodną organizmu. Warto dodać, że pomidory mogą być świetnym składnikiem diety odchudzającej, ponieważ są niskokaloryczne (w 100 g jest zaledwie 18 kcal) i poprawiają trawienie.
Co można przyrządzić z pomidorów?
Pomidory są obecne w kuchniach wielu narodów, jednak najchętniej jada się je w krajach basenu Morza Śródziemnego. Ilość dań z pomidorami jest ogromna i wielbiciele tego warzywa mogą je wykorzystywać na setki sposobów. Oto przykłady smacznych posiłków z różnych regionów świata, w których pomidor gra główną rolę:
- Kuchnia polska: zupa pomidorowa, gołąbki w sosie pomidorowym, fasolka po bretońsku.
- Kuchnia włoska: do makaronu – sos bolognese, sos arrabiata, sos puttanesca (z anchois), sałatka caprese, pizza Napoletana, suszone pomidory.
- Kuchnia hiszpańska: gazpacho (chłodnik z pomidorów), dorsz w pomidorach, salmorejo cordobés (chłodnik z Kordoby), pan con tomate (bułka z pastą pomidorową).
- Kuchnia grecka: mousaka, horiatiki (sałatka grecka z fetą), gemista (faszerowane warzywa, także pomidory).
- Kuchnia węgierska: bogracz, pörkölt, gulasz węgierski, lecsó (leczo).
To tylko niewielki ułamek pomysłów na dania z udziałem pomidorów. Jak widać, można je jeść pod każdą postacią i zawsze smakują wyśmienicie, niezależnie czy są głównym składnikiem potrawy czy tylko dodatkiem.
